مطالعه اثر آلوئه ورا بر روی ساختار هیستومورفومتری بخش آندوکرینی غدد پانکراس و آدرنال موش صحرایی دیابتی

ساختار و فعالیت بسیاری از ارگان ها در اثر دیابت تغییر می کند. دو غده پانکراس و فوق کلیه به عنوان اعضای مهمی از سیستم درون ریز تحت تاثیر دیابت قرار می گیرند. گیاه آلوئه ورا دارای اثرات هیپوگلیسمیک بوده و ممکن است اثرات سوء دیابت ملیتوس را در غدد پانکراس و فوق کلیه کاهش دهد. در پژوهش حاضر اثرات محافظتی این گیاه بر ساختار غدد پانکراس و فوق کلیه بررسی شده است. بدین منظور تعداد 60 سر موش صحرایی نر بالغ به شکل تصادفی به 5 گروه 6 تایی تقسیم شدند: 1- گروه شاهد که هیچ گونه درمانی دریافت نکردند، 2- گروه موش های دیابتی (با داروی استرپتوزوتوسین mg/kg 65 ، قند خون بالاتر از mg/dl 250، دیابتی محسوب می شدند)، 3- گروه موش های دیابتی دریافت کننده آلوئه ورا (mg/kg 400 روزانه، خوراکی)، 4- گروه موش های دیابتی دریافت-کننده انسولین (10 واحد به ازای هر موش، روزانه)، 5- گروه موش های سالم دریافت کننده آلوئه ورا (mg/kg 400 روزانه، خوراکی). از تمامی گروه های فوق، در دو زمان 15 و 30 روز پس از دیابتی شدن نمونه گیری به عمل آمد. پس از طی دوره آزمایش، ابتدا وزن و قند خون موش ها اندازه گیری، سپس آسان کشی و غدد پانکراس و فوق کلیه جدا گردید. از نمونه های پانکراس و غده فوق کلیه راست به روش معمول تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 5 تا 6 میکرومتر تهیه و با روش های هماتوکسیلین- ائوزین و آلدهید فوشین رنگ آمیزی شدند. به دنبال ایجاد دیابت تعداد، قطر کوچک و بزرگ جزایر لانگرهانس پانکراس به شکل معنی داری کاهش پیدا کردند (05/0?p). تعداد سلول های بتا جزایر لانگرهانس نیز به شکل معنی داری در موش های صحرایی دیابتی کاهش یافت (001/0=p). در موش های صحرایی دیابتی دریافت کننده ژل آلوئه ورا و انسولین قطر بزرگ جزایر لانگرهانس و تعداد سلول های بتا این جزایر به شکل معنی داری افزایش پیدا کردند (05/0?p). در غده فوق کلیه موش های صحرایی دیابتی، ضخامت لایه فاسیکولاتا افزایش معنی داری نسبت به گروه کنترل پیدا کرده بود (05/0?p). همچنین اندازه سلول-های اسفنجی ناحیه فاسیکولاتا به شکل معنی داری در موش های صحرایی دیابتی افزایش یافته بود (05/0?p). متعاقب تجویز آلوئه ورا و انسولین در موش های صحرایی دیابتی ضخامت لایه فاسیکولاتا به شکل معنی داری کاهش یافته است (05/0?p). علاوه بر این، ژل آلوئه ورا موجب کاهش قند خون و افزایش وزن موش های صحرایی دیابتی گردید. این نتایج نشان داد که اگر آلوئه ورا به عنوان یک داروی هیپوگلیسمیک استفاده شود، می تواند اثرات سودمند و محافظتی بر روی بافت غدد پانکراس و فوق کلیه داشته باشد.